Uzun yol sürücülerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma uzun yol sürücülerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak gerçekleştirildi. Araştırma, Mayıs-Eylül 2018 tarihleri arasında Iğdır ilimizde görev yapan otobüs terminalinde araştırmaya gönüllü katılan 181 uzun yol sürücüsü ile yürütüldü. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen tanıtıcı bilgi formu, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği kullanılarak, yüz yüze görüşme yöntemi ile elde edildi. Verilerin istatistik analizi, sayı, yüzde, student t testi, tek yönlü ANOVA ve Tukey HSD istatistik analiz yöntemleri ile değerlendirildi.Araştırmaya katılan uzun yol sürecilerinin, %57,4’ü 20-39 yaş aralığında ve %56,4’ü evli idi. Uzun yol sürücülerinin, %60,8’inin orta öğretim mezunu ve %14,9’unun da üniversite mezunu olduğu saptandı. Uzun yol sürücülerinin SYBDÖ alt boyutlarına ait puanları, SYBDÖ toplam puan ortalaması 113,19 ± 21,27, sağlık sorumluluğu skorları 14,75± 4,22, fiziksel aktivite skorları 12,87 ± 4,54, beslenme skorları 20,31 ± 4,51, kendini gerçekleştirme skorları 23,48 ± 4,78, kişilerarası ilişkiler puanları 22,24 ± 4,28, stres yönetimi puanları 17,90 ± 4,17 olarak belirlendi. Uzun yol sürücülerinin SYBDÖ fiziksel aktivite skorları yaş gruplarına göre incelendiğinde, 20-29 yaş grubunun (14,45 ±5,4) fiziksel aktivite skoru 40-49 yaş grubuna kıyasla (11,77 ± 2,69) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek olarak saptandı. Uzun yol soförlerinin SYBDÖ alt boyut ve toplam puanları eğitim durumlarına göre değerlendirildiğinde, eğitim düzeyleri yükseldikçe “Fiziksel aktivite”, “Sağlık sorumluluğu”, “Kişilerarası ilişki” ve “Stress yönetimi” puanı ve SYBDÖ toplam puanı artmaktadır. Uzun yol sürücülerinin SYBDÖ puanları uzun yol sürücülüğü yapma yılları, kronik hastalıkları olma, gelir durumu, düzenli sağlık kontrolü yaptırma durumlarına göre değişmemektedir. Ararştırmadan elde edilen sonuçlara göre, uzun yol sürücülerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları düşük düzeydedir.

Bu araştırma uzun yol sürücülerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak gerçekleştirildi. Araştırma, Mayıs-Eylül 2018 tarihleri arasında Iğdır ilimizde görev yapan otobüs terminalinde araştırmaya gönüllü katılan 181 uzun yol sürücüsü ile yürütüldü. Veriler araştırmacı tarafından geliştirilen tanıtıcı bilgi formu, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği kullanılarak, yüz yüze görüşme yöntemi ile elde edildi. Verilerin istatistik analizi, sayı, yüzde, student t testi, tek yönlü ANOVA ve Tukey HSD istatistik analiz yöntemleri ile değerlendirildi.Araştırmaya katılan uzun yol sürecilerinin, %57,4’ü 20-39 yaş aralığında ve %56,4’ü evli idi. Uzun yol sürücülerinin, %60,8’inin orta öğretim mezunu ve %14,9’unun da üniversite mezunu olduğu saptandı. Uzun yol sürücülerinin SYBDÖ alt boyutlarına ait puanları, SYBDÖ toplam puan ortalaması 113,19 ± 21,27, sağlık sorumluluğu skorları 14,75± 4,22, fiziksel aktivite skorları 12,87 ± 4,54, beslenme skorları 20,31 ± 4,51, kendini gerçekleştirme skorları 23,48 ± 4,78, kişilerarası ilişkiler puanları 22,24 ± 4,28, stres yönetimi puanları 17,90 ± 4,17 olarak belirlendi. Uzun yol sürücülerinin SYBDÖ fiziksel aktivite skorları yaş gruplarına göre incelendiğinde, 20-29 yaş grubunun (14,45 ±5,4) fiziksel aktivite skoru 40-49 yaş grubuna kıyasla (11,77 ± 2,69) istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek olarak saptandı. Uzun yol soförlerinin SYBDÖ alt boyut ve toplam puanları eğitim durumlarına göre değerlendirildiğinde, eğitim düzeyleri yükseldikçe “Fiziksel aktivite”, “Sağlık sorumluluğu”, “Kişilerarası ilişki” ve “Stress yönetimi” puanı ve SYBDÖ toplam puanı artmaktadır. Uzun yol sürücülerinin SYBDÖ puanları uzun yol sürücülüğü yapma yılları, kronik hastalıkları olma, gelir durumu, düzenli sağlık kontrolü yaptırma durumlarına göre değişmemektedir. Ararştırmadan elde edilen sonuçlara göre, uzun yol sürücülerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları düşük düzeydedir.